У лёса ёсць планы

Магчыма, вы здзівіцеся, выявіўшы, што адна з самых хваравіта прыгожых гісторый кахання, страты і далікатнасці эмацыйных перажыванняў у кіно, якія вы ўбачыце ў гэтым (ці ў любым іншым) годзе, злучана з сабакам, робатам і невялікай колькасцю іржы. Гэтая намаляваная ад рукі песня Мары робата (англ.: Robot Dreams) аб прыяцелях, створаная па матывах графічнага рамана Сары Варон, захоўвае як эстэтыку мультсерыяла, так і адсутнасць дыялогаў у зыходным матэрыяле, ствараючы цудоўна горка-салодкае анімацыйнае дзіва, якое ўвасабляе ў сабе самыя чыста кінематаграфічныя драматычныя якасці. Рамантыка і кіно — ідэальныя партнёры па мностве відавочных прычын, на экране прыгажосць сяброўства перадаць цяжэй, але мудрая і цудоўная (і бязмоўная) анімацыя спраўляецца са сваёй задачай лепш, чым любы іншы фільм апошняга часу — і яе лёгка можа зразумець шасцігадовае дзіця.

Дзеянне адбываецца ў Нью-Ёрку 1980-х гадоў, калі такія адцягваючыя фактары, як сацыяльныя сеткі, не ствараюць ілжывае пачуццё задавальнення жыццём. Шумная энергія Вялікага Яблыка, населенага незлічоным мноствам унікальных антрапаморфных істот, выяўляецца ў тым, як яго жыхары займаюцца сваімі справамі на фоне асноўнага сюжэту і могуць выпрабаваць эмацыйную ізаляцыю, нават калі ім цяжка знайсці поўную фізічную адзіноту. Мегаполіс захоўвае восем мільёнаў гісторый, пра некаторыя з якіх мы час ад часу даведаемся дзякуючы багатым і пацешным прышпiлам у Robot Dreams.

Яго імя Сабака i ён — самотны сабака, рыхтуе вячэру ў мікрахвалевай печы, аднойчы позна ўвечар, натхнёны рэкламным ролікам на сваім стала ўключаным тэлевізары, заказвае набор для зборкі робата, які рэкламуецца амаль гэтак жа, як нажы для стейка Гінсу. Робат аблегчыць манатоннасць існавання хвастатага і ператворыцца ў новага і лепшага сябра. Доўгавязы, але ўражліва гнуткі з зіхатлівай усмешкай і добрымі вачыма апарат, ажывае, каб адбіць цемру Сабакi, «Сабачыя дні» сапраўды мінулі, прынамсі, мы так тлумачым.

Мары робата не закранаюць механіку, этычныя наступствы ці небяспекі штучнага інтэлекту. Замест таго, каб чэрпаць натхненне з-за страху злога дамінавання андроідаў шляхам падпарадкавання арганічнай матэрыі, сцэнар звяртаецца к больш шчаслівай выяве Жалезнага чалавека. Робат імгненна запаўняе раскрытую дзірку ў жыцці Сабакi, варта мантаж з рамкамаў з нарэзкай радасці новага быцця. Але мы бачым далей журботную і немую, разбуральную главу з пачуццём страты, якое яшчэ больш узмацняецца бюракратыяй горада, варожа настроенай у адносінах да сваіх маленькіх людзей (хм, сабак).

Сябрам давядзецца перажыць доўгае расстанне, марачы аб сваім уз’яднанні, але адначасова баючыся жыцця ў адзіноце. Робат баіцца, што Сабака яго заменіць; Сабака шукае робата ў кожным хто грукае ў яго дзверы. Туга па іх страчаным каханні — якой бы платанічнай яна ні была — становіцца ўсё больш эмацыйнай. І час ідзе, поры года мяняюцца, у канчатковым выніку, як гэта часта бывае, мяняюцца і сэрцы. Бяссілле Пса расце і непазбежная плынь дзён павольна руйнуе тое, што калісьці здавалася непарушным, не з-за адсутнасці цікавасці, а проста з-за адлегласці паміж героямі. Сюжэт становіцца асабістым, глыбока прачулым напамінам пра тое, наколькі далікатнымі і важнымі насамрэч з’яўляюцца нашы сувязі.

На шчасце, траекторыя апавядання не прыводзіць да поўнай трагедыі, нягледзячы на тое, што першыя прыкметы паказваюць на гэта. І Робат, і Сабака, сабраныя разам з-за надзённых патрэб душы і разлучаныя з-за жорсткіх абставін, у канчатковым выніку адыходзяць ад інтэнсіўнасці сваёй сувязі, не зусім па ўласным выбары, а па духоўнай неабходнасці. Робат літаральна спявае іншую мелодыю і мяняе свой знешні выгляд пасля з’яўлення новага клапатлівага сябра. Але віна за раскол не падае ні на кога з іх. Адсутнасць злыдня ў шматлікіх хваравітых пераходах, якія мы перажываем у наш час, — гэта тое, што выдатна атрымоўваецца паказаць у Марах робата.

Robot Dreams — гэта глыбока чалавечая стужка, напоўненая багаццем і горам жыцця: ад радасцяў выдатных дзён, праведзеных з лепшым сябрам, да часу, праведзенага ў расстанні, калі ўсе адносіны растуць, сталеюць і трансфармуюцца. Невербальнай вынаходлівасцю працы з’яўляюцца яркія моманты мімікі, а візуальнай — частка складанага вытворчага дызайну: суцэльныя колеры без асаблівых ценяў, якія ўлоўліваюць сэнсарную перагрузку горада і забяспечваюць яму месца сярод вялікіх нью-ёркскіх фільмаў. Адсылкі да Жана-Мішэля Баскія, Мадоны, панк-руху Ніжняга Іст-Сайда і Соха, а таксама вандраванні ў Верхні Іст-Сайд, Канал-стрыт, Жалезны трыкутнік у цені старога Shea Stadium — ідэальна перадаюць горад квартал за кварталам з асаблівай увагай да дэталяў, рэдка сустракаемым у анімацыі. Такія, здавалася б, неістотныя дэталі, як шум транспарта і рэкламныя шчыты, лаканічна малююць візуальную і гукавую энергію горада.

Музычны стрыжань, які будзе паўторна выкарыстоўвацца, інтэрпалявацца і рэмікшыравацца на працягу ўсяго фільма — дыска-гімн September ад Earth, Wind & Fire настолькі эфектна выкарыстаны як тэма сяброўства, што на канцы прагляду напеву “ba-dee-ya” было дастаткова, каб выклікаць слёзы на маіх вачах. Мары робата з яго душэўным бляшаным сэрцам падахвочваюць нас ацаніць шчасце мець каштоўнага сябра, няхай гэта будзе на сезон ці на ўсё жыццё. Такая рэчаіснасць, калі адносіны заканчваюцца. Таксама — гэта каштоўны ўрок для разважання любога дзіцяці, які можа заахвоціць гледачоў старэйшага ўзросту задумацца аб забытых адносінах з іх юных гадоў.

Мультфільм унікальны ў тым, што прысвечаны выключна ідэі сапраўднага кахання, сапраўднага сяброўства або якой-небудзь непарыўнай сувязі. А калі ўсё вам здасца занадта салодкімі, аддайцеся больш мудрымі і мірскімі разважаннямі аб плыні часу і непазбежнай хуткаплыннасці ўсіх рэчаў. Аб тым, як яркія ўражанні сённяшняга дня — віды, гукі, людзі, якіх мы кахаем — непазбежна стануць настальгічнымі марамі заўтрашняга дня.

Дзянic Леснiк

Таксама чытайце:

«Касманаўт» (англ. Spaceman)
«Бедныя-няшчасныя» (англ. Poor Things)
Красуні ва ўцёках» (англ. Drive-Away Dolls)